معنی شیرین بیان

لغت نامه دهخدا

شیرین بیان

شیرین بیان. [ریم ْ ب َ] (ص مرکب) که بیانی شیرین دارد. که خوش و دلنشین تکلم کند. آنکه بیانی شیرین و گیرا دارد. (از یادداشت مؤلف). || شیرین بیان، (اِ مرکب) مقلوب بیان شیرین. (یادداشت مؤلف). سخن مطبوع و گیرا و مؤثر.

شیرین بیان. [ریم ْ ب َ] (اِ مرکب) ریشه ٔ دوایی که به تازی اصل السوس گویند. (ناظم الاطباء). سوس. دارهرم. غلوخزیا. غلوقزیا. عودالسوس. قلوقیریزا. غلوقوریزا. موئینه. (یادداشت مؤلف). اسم ترکی سوس است. (تحفه ٔ حکیم مؤمن). گیاهی است علفی و پایا از تیره ٔ سبزی آساها که به ارتفاع 50 سانتی متر تا یک متر می رسد. این گیاه بومی جنوب اروپا و شمال افریقا و نواحی معتدل آسیا می باشد (در اکثر نقاط ایران خصوصاً نواحی شرقی و شمال شرقی و همچنین آذربایجان بفراوانی می روید). برگهای آن مرکب و از 4 تا 7 زوج برگچه به اضافه ٔ یک برگچه ٔ انتهایی تشکیل یافته است. گلهایش مایل به آبی و میوه اش نیام و شامل 5 تا 6 دانه ٔ مایل به قهوه یی است. ریشه و ساقه ٔ زیرزمینی آن مصرف دارویی دارد. عصاره ٔ شیرین بیان به مناسبت شیرینی طعم آن جهت مخفی کردن طعم ناپسند بعضی داروها نظیر کاسیا و گنه گنه مصرف می شود و بعلاوه چون موجب کم شدن انقباضات روده می گردد آنرا بامسهل های قوی مخلوط می کنند تا از پیچش جلوگیری شود. سوس. اصل السوس. عرقسوس. عرق السوس. شجرهالسوس. مهک.
توضیح: ریشه ٔ شیرین بیان در بازار به نام آسه نیز عرضه میشود. (فرهنگ فارسی معین).
- ریشه ٔ شیرین بیان، عرق سوس. عرق دارهرم. (یادداشت مؤلف).
- شیرین بیان چینی، گونه ای شیرین بیان که در نواحی شمالی چین و همچنین شمال شرقی ایران (نواحی خراسان) و افغانستان بفراوانی می روید و طعم ریشه ٔ آن از دیگر انواع شیرین تر است. شیرین بیان خطایی. سوس چینی. سوس شوکی. (فرهنگ فارسی معین).
- شیرین بیان صحرایی، گونه ای گون که از ریشه و ساقه ٔ زیرزمینی آن عصاره ٔ شیرین مزه ای استخراج می کنند و همان مصارف دارویی شیرین بیان را دارد. (فرهنگ فارسی معین).

بیان

بیان. [ب َ] (اِ) درنده ای است که دشمن شیر باشد. (آنندراج). قسمی از ببر. (ناظم الاطباء). رجوع به ببر بیان شود.

خواص گیاهان دارویی

شیرین بیان

ریشه شیرین بیان دارای گلوکز، ‌ساکاروز، آسپاراژین، مواد آلبومیدی، ‌رزین و کمی اسانس میباشد. ماده اصلی که باعث شیرینی این گیاه است گلیسیرین خوانده می شود. در شیرین بیان ماده ای بنام لکوریتی جننی چالکون وجود دارد که خاصیت دفع اسپاسم عضلات را دراست.خوردن آن از پیری جلوگیری می کند برای نرم کردن سینه موثر است ملین است و معمولا آنرا با گیاهان دیگر مخلوط می کنند که انقباضات را کم می کندمدر و عرق آور است ورم معده را برطرف می کند برای درمان سوء هاضمه مفید است برای از بین بردن نفخ شکم مفید است چشم را تقویت کرده و رفع سردرد می کند برای این منظو از فرمول زیراستفاده کنید:
2 گرم ریشه شیرین بیان را پودر کرده و با یک گرم شکر و یک گرم رازیانه مخلوط کنید سپس آنرا در آب خیس کرده و هر روز بخورید.برای درمان موخوره چای شیرین بیان را به سر بمالید. تنگی نفس را تسکین می دهد استفاده زیاد از شیرین بیان برای طحال مضر است و اگر می خواهید از شیرین بیان برای برطرف کردن بیماری و برای مدت طولانی استفاده کنید بهتر است آنرا با کتیرا بخورید.